EUROPE XXL - festiwal Europy Wschodniej

Czy jesteśmy solidarni? Nie sądzę. (...) Nie wiem czym jest dziś Europa Wschodnia. Wiem co ja sam mogę zaoferować Europie.
Dan Perjovschi

Festiwal Europe XXL zorganizowany przez miasto Lille i stowarzyszenie Lille 3000 rozpoczął się uroczystą paradą 14 marca i przez cztery miesiące będzie obfitował w imprezy artystyczne przybliżające Europę wschodnią. Jest to okazja do ujrzenia tego rejonu w szerszym kontekście, do zadania nowych pytań. Największa wypowiedź i prezentacja odbywa się w ramach sztuk wizualnych. Zaproszono znaczących kuratorów z Europy wschodniej oraz artystów mających istotny wpływ na obraz sztuki tego rejonu, odnoszących się w swojej twórczości do wydarzeń społecznych czy politycznych.

W ramach festiwalu można obejrzeć wystawy kuratorowane między innymi przez Iarę Boubnovą, Elenę Sorokinę, Filippo Poli, Federico Zanfi, Caroline Naphegyi.

Wśród artystów biorących udział w wystawach zbiorowych znajdują się: Dan Perjovschi, AES+F (Russie), Maja Bajevic (Bosnie/Allemagne), Blue Noses (Russie), Luchezar Boyadjiev (Bulgarie), Pavel Braila (Moldavie), Aristarkh Chernyshev (Russie), Nina Fisher et Maroan El Sani (Allemagne),Vadim Fishkin (Russie/Slovénie), IRWIN (Slovénie),Cristina Lucas (Espagne), Carsten Nicolai (Allemagne), Roman Ondak (Slovaquie), Sean Snyder (USA /Ukraine), Nedko Solakov (Bulgarie), Oleg Kulik (Russie), Deimantas Narkevicius, (Lituanie), Krassimir Terziev (Bulgarie), Clemens von Wedemeyer (Allemagne), Libia Castro et Olafur Olafsson (Espagne, Islande, Pays-Bas), Monika Sosnowska (Pologne), Adrian Paci (Albanie, Italie), Vladimir Nikolic (Serbie), Pierre Bismuth (France) Matteo Ghidoni, Katarzyna Teodorczuk, Daniel Pario Perra, Tobias Zielony, Deniz Gul, Hariklia Hari, Veronika Zapletalovŕ, Isabella Sassi, Xavier Arenňs, Cecilia Pirovano, Federica Verona, Francisca Benětez, Huseyin Alprekin / Raquel Friera, Nůria Guell, Sofie Thorsen, Bas Princen, Can Altay, Marina Ballo Charmet, Markos Stamenkovic, Luz Mundos, Tadej Pogacar, Banu Cennetoglu, Manuela Schininŕ, Paloma Merchan Taribo, Theoharis David, Veronika Zapletalova, Dennis Gul, Laura Marte, Danica Dakic, Sejla Kameric, Erbossyn Meldibekov, Milica Tomic, Igor Grubic, Djamshed Kholikov, Sophia Tabatadze, Stealth.unlimited (Ana Dzokic and Marc Neelen), Abilsait Atabekov, Gulnara Kasmalieva/Muratbek Djoumaliev, David Maljkovic, Marjetica Potrc, Igor Eskinja, Christoph Weber, Alexander Ugay, Elena Kovylina, Chto Delat Group (Olga Egorova Tsaplya), Dmitry Vilensky, Natalia Pershina (Gliuklya), Nikolai Oleinikov, Huseyin Bahri Alptekin, Kutlug Ataman, Bashir Borlakov, Osman Bozkurt, Hussein Chalayan, Burak Delier, Koken Ergun, Inci Eviner, Katja Eydel, Deniz Gül, Omer Ali Kazma, Servet Kocyigit, Corey Mc Corkle, Antoine Ignace Melling, Aydan Murtezaoglu, Ceren Oykut, Serkan Ozkaya, Sener Ozmen et Erkan Ozgen, Camila Rocha, Sarkis, Erinç Seymen, Hale Tenger, Pinar Yolaçan et Aksel Zeydan.

Polskę prezentuje w ramach projektów indywidualnych kolektyw The Krasnals wystawą „Brothers In Arms/Last Supper” w Espace le Carre od 13 marca do końca kwietnia.

W terminie późniejszym w ramach prezentacji Midi-Midi, z Polski odbędzie się wystawa grupowa zorganizowana przez Zamek Ujazdowski kuratorowana przez Stacha Szabłowskiego i Marcina Krasnego, z udziałem artystów: Olaf Brzeski, Grzegorz Drozd, Tomasz Mróz, Twožywo, Jan Smaga, Jadwiga Sawicka, Marek Kijewski, Wojciech Bakowski, Artur Malewski, Tomek Kowalski, Norman Leto, Konrad Smoleński, Tomasz Kozak, Radek Szlaga, Laura Pawela.

Dla The Krasnals – fragmenty odpowiedzi na pytanie „Czym jest obecnie Europa Wschodnia?”:

Iara Boubnova: „There is not such a thing like culture and art of Eastern Europe. Eastern Europe itself is artificial, bureaucratic, administrative nomination of something in between geography, history, and politics. It’s not so much about people, it’s not so much about us, and not so much about culture.”

Dan Perjovschi: “Geography for me is tricky. The Russians are gone! Twenty years later it’s another planet! (…)Do we have the solidarity within us? I don’t think so. (...) I don’t know what is East Europe now. I know what I can bring to Europe. (…) I was in the cooperative system, they forced me to work together. Now I want to be alone! But I don’t address [my art] to myself, I address it to everybody.”

IRWIN: “We started in 92’. That time one of the main reasons what we did was that we wanted to have our own country and artistic autonomy. But during these years situation changed a lot. (…) We are living in the conditions we are put in”

Nedko Solakov: “We need Utopias in terms we need to hope for a kind of a better life.” Lachezar Boyadjiev: “The West was just as affected by the fall of Berlin wall as the East. In the West it was more like a psychological transformation, whereas in the East it was the transformation of the whole society, economy, political structures and so on.”

Jako The Krasnals pamiętamy o wadze historii, ale również chcemy tworzyć nową, naszą własną. Projekt "Brothers in Arms / Last Supper" jest pożegnaniem z dotychczasowym balastem, dzięki czemu wkracza w aktualne, nowe problemy rzeczywistości wokół nas, również rzeczywistości kreującej nowy obraz sztuki.

Thierry Lesueur - główny koordynator prac komitetu organizacyjnego Lille 3000: „Prezentujemy artystów z Moskwy, artystów z Kazachstanu, a centrum jednego z naszych największych zamierzeń jest Stambuł. To rzeczywiście zmusza do postawienia pytania o granice Europy i wyjścia z patrzenia w taki sposób na Europę, jaki w tej chwili często spotykamy we Francji. To inne spojrzenie na sprawy europejskie oczami artystów, których zaprosiliśmy i którzy przybyli do Lille z różnych krajów. Oni zapewne zaproponują nam inny punkt widzenia, który często może być dla nas sporym zaskoczeniem, no i przede wszystkim może dać początek debacie na temat europejskiej przestrzeni. We Francji wiele się dyskutuje o sprawie Turcji, mamy nadzieje że Europa w wymiarze XXL pozwoli nam na postawienie pytania czym jest dzisiejsza Europa, gdzie są jej granice, kto do niej należy, a kto nie. Czy w świecie w którym teraz żyjemy, napiętnowanym kryzysem obecny model jest do przyjęcia. To są pytania na które odpowiedzi będziemy starali się znaleźć przez te 4 miesiące.”

Na podstawie wypowiedzi artystów i wizji kuratorów można odnieść nieodparte wrażenie, że Europa Wschodnia jest po części sztucznycm sformułowaniem. Bardziej określa ono teren geograficzny niż wspólną myśl i kulturę tego regionu. Artyści po upadku komunizmu stali się indywidualistami, a państwa tworzące Europę Wschodnią nie odczuwają wspólnoty.